ساختار و قابلیت بهره مندی از مدل جایزه ی ملی بهره وری و تعالی سازمانی ایران در نظام سلامت: دیدگاه مدیران و کارشناسان

مقدمه: مدل جایزه ی ملی بهره وری و تعالی سازمانی ایران ابزار مؤثری است که در راستای استقرار مدیریت جامع کیفیت و کسب رضایت ذی نفعان برای ارزیابی، بهبود و توسعه ی عملکرد سازمانی در سطح ملی مورد استفاده قرار می گیرد. در این مطالعه دیدگاه مدیران و کارشناسان سلامت ایران در خصوص ساختار و قابلیت به کارگیری مدل جایزه ی ملی و تعیین ارتباط آن با متغیرهای فردی و سازمانی مورد بررسی قرار گرفت.   روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی و مداخله ای بوده که در سال 90-1389 هجری شمسی انجام گرفت. از 41 دانشگاه علوم پزشکی ایران، 13 دانشگاه با حجم نمونه ی آسان انتخاب شدند. در هر 13 دانشگاه منتخب یک کارگاه 2 روزه ی آموزشی برگزار و دیدگاه مدیران و کارشناسان بعد از آشنایی با اصول، معیارها و زیرمعیارها و وزن دهی آن ها، نسبت به رویکردهای خودارزیابی و منطق رادار با استفاده از پرسش نامه که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت، بررسی و با آزمون های آماری در نرم افزارspss  نسخه ی 18 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از 285 نفر نظرسنجی شده 161 نفر (5/56 درصد) مرد بودند. از نظر تحصیلات، بیش تر افراد (4/60 درصد) دارای مدرک کارشناسی بودند. سمت شغلی 109 نفر (2/38 درصد) مدیر و مابقی کارشناس بوده است. میانگین و انحراف معیار سابقه ی خدمت 5/6 ± 8/16 سال بوده است. حدود 90 درصد افراد مورد مطالعه اصول و ارزش های مدل جایزه ی ملی بهره وری و تعالی سازمانی ایران را در سطح خیلی زیاد و زیاد سازگار با خصوصیات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی سازمان های نظام مراقبت سلامت اعلام نمودند. سطح منطقی بودن امتیازدهی به معیارهای مدل با میانگین و انحراف معیار 8/0±1/4 (از 5 نمره ی کل) در تطابق با نظام سلامت ایران قضاوت شده است. کارت امتیازدهی رادار radar (results – approach - deployment - assessment – refine) با میانگین و انحراف معیار 8/0±7/3 (از 5 نمره ی کل) ابزار مؤثری برای ارزیابی عملکرد سازمان های حوزه ی سلامت ایران و شناسایی نقاط قوت و زمینه های قابل بهبود اعلام شده است. دیدگاه مدیران و کارشناسان در هیچ کدام از موارد با متغیرهای فردی و تیپ بندی دانشگاه های مورد مطالعه تفاوت معنی دار نداشت (pvalue>0.05). نتیجه گیری: مدل جایزه ی ملی بهره وری و تعالی سازمانی ایران ابزار مناسبی برای بهبود و ارتقای سازمان های نظام سلامت ایران می باشد. واژه های کلیدی: بهره وری؛ نظام های مراقبت سلامت؛ مدل تعالی سازمانی